Các dạng khuyết tật của vật đúc thường gặp khi đúc gang bằng khuôn cát. Các khuyết tật này đến từ những nguyên nhân khác nhau. Cần phân tích nguyên nhân để điều chỉnh quy trình đúc. Cùng GOAT tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
⭐ Có thể bạn quan tâm:
Khuyết tật vật đúc là gì?
Khuyết tật của vật đúc là những sai hỏng của vật đúc. Với kỹ thuật đúc trong khuôn cát là điều không thể tránh khỏi.
Khuyết tật dẫn tới phải loại bỏ những sản phẩm lỗi. Dẫn tới thiệt hại kinh tế rất nhiều cho nhà xưởng. Bởi vậy, việc phân tích các dạng khuyết tật của vật đúc. Cùng nguyên nhân dẫn tới lỗi sản phẩm sẽ giúp nhà xưởng cải tiến kỹ thuật, quy trình nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Khuyết tật của vật đúc trong khuôn cát gồm những dạng nào?
-
Sai hình dáng, kích thước và trọng lượng (Phổ biến)
-
Khuyết tật mặt ngoài
-
Vật đúc bị nứt
-
Có lỗ hổng trong vật đúc
-
Lẫn tạp chất
-
Sai tổ chức kim loại
-
Sai thành phần hóa học, cơ lí tính
Nguyên nhân dẫn đến khuyết tật vật đúc
#1 . Khuyết tật vật đúc Nhóm I: Sai hình dáng kích thước và trọng lượng
Khuyết tật vật đúc nhóm 1 thường gặp như:
Vật đúc bị thiếu hụt, lệch, lồi, vênh, sứt...
Cách khắc phục khuyết tật nhóm 1 là:
Kiểm tra kích thước khuôn mẫu, hộp lõi kích thước, hộp lõi thiết kế sai. Lắp ráp và kiểm tra khuôn cẩn thận
Nguyên nhân dẫn tới khuyết tật vật đúc nhóm 1 là:
Dạng Khuyết tật của vật đúc |
Nguyên nhân - Khắc phục |
Thiếu hụt
|
Hình dạng vật đúc không đầy đủ do:
-
Kim loại lỏng chảy ra khi tháo khuôn, lượng kim loại rót vào không đủ
-
Kích thước hệ thống rót nhỏ.
-
Độ chảy loãng thấp, nhiệt độ rót thấp, ráp không kín, kẹp chặt hay thiếu lực.
-
Hệ thống thoát khí không đạt yêu cầu tạo áp lực trong khuôn làm kim loại không điền đầy được.
-
Kích thước hệ thống rót nhỏ. Thành vật đúc lỏng.
Cách khắc phục khuyết tật thiếu hụt của vật đúc:
Cần tính toán lượng kim loại chính xác. Thiết kế hệ thống rót hợp lý. Nấu chảy kim loại ở nhiệt độ thích hợp. Kẹp khuôn tạo độ thoát khí tốt.
|
Lệch
|
Lệch là sự xê dịch tương đối giữa các phần tử vật đúc.
Nguyên nhân có thể do:
Đặt mẫu sai, định vị mẫu không tốt, ráp khuôn thiếu chính xác và kẹp khuôn định vị lỏng
Cách khắc phục khuyết tật lệch của vật đúc:
Định vị lõi chính xác, kẹp chặt khuôn tránh bị xê dịch.
|
Bavia
|
Là phần kim loại thừa ra nó hình thành ở mặt phân khuôn, gối lõi.
Nguyên nhân có thể do:
Lực kẹp không đủ. Nắp ráp kém chính xác. Khuôn ăn khớp kém.
Cách khắc phục khuyết tật bavia:
Cắt mài phần kim loại thừa.
|
Lồi
|
Là phần nhô lên trên vật đúc.
Nguyên nhân do:
Đầm khuôn không chặt, không đều
Cách khắc phục khuyết tật lồi của vật đúc:
Khi làm nguội đầm chặt, đều khuôn
|
Vênh
|
Là sự thay đổi hình dạng, kích thước vật đúc. Vật đúc cong vênh, các chi tiết không khớp nhau.
Nguyên nhân do:
Kết cấu vật đúc không hợp lý, không đảm bảo cứng vững. Do mẫu bị cong vênh. Công nghệ rót, làm nguội không hợp lý. Do ứng suất bên trong vật đúc kết tinh.
Cách khắc phục khuyết tật vật đúc bị vênh:
Khi thiết kế cần chọn hình dạng, vật liệu, công nghệ phù hợp.
|
Sứt
|
Nguyên nhận do:
Thao tác cơ học khi phá khuôn, các hệ thống rót, đậu ngót làm sạch nhưng va chạm trong vận chuyển gây sứt mẻ vật phẩm.
Cách khắc phục khuyết tật vật đúc bị sứt:
Kiếm tra khuôn trước khi đúc, hộp lõi kích thước mẫu, tránh va chạm làm vật bị vỡ |
#2. Khuyết tật vật đúc Nhóm II: Khuyết tật mặt ngoài
Dạng Khuyết tật của vật đúc |
Nguyên nhân - Khắc phục |
Khớp
|
Là hiện tượng không liên tục trên bề mặt vật đúc.
Nguyên nhân do:
Rót thiếu liên tục, độ chảy loãng kém, nhiệt độ rót không thích hợp, hệ thống rót không hợp lý.
Cách khắc phục khuyết tật khớp của vật đúc:
Chọn vật lệu làm khuôn chịu nhiệt tốt, ít tạp chất, sơn khuôn, kim loại nấu ở nhiệt độ khong quá cao.
|
Cháy cát
|
Vật liệu làm khuôn bị cháy.
Nguyên nhân do:
Vật liệu làm khuôn không đạt yêu cầu
Độ bền nhiệt của hỗn hợp kém, nhiều tạp chất.
Nhiệt độ rót quá cao.
Hệ thống rót thiếu hợp lý để kim loại tập chung cục bộ làm cháy hỗn hợp.
Lớp sơn khuôn không đảm bảo.
Cách khắc phục khuyết tật vật đúc cháy cát
Điều chỉnh lại nhiệt độ và bố trí hệ thống rót hợp lý.
|
Lõm
|
Là những chỗ có hình dáng và kích thước khác nhau gây giảm chiều dày thành vật đúc.
Nguyên nhân lõm vật đúc do:
Khuôn bị vỡ để lại hỗn hợp trong lòng khuôn
Cách khắc phục khuyết tật lõm vật đúc:
Pha trộn nguyên liệu làm khuôn có độ kết dính tốt, nén chặt khuôn nhưng vẫn cần đảm bảo thoát khí.
|
#3. Khuyết tật vật đúc Nhóm III: Nứt
Đây là khuyết tật tương đối phổ biến và nguy hiểm đối với vật đúc. Gần như sản phẩm bị nứt sẽ không còn khả năng chịu tác động lực, va đập.
Khuyết tật vật đúc nứt
Nguyên nhân chủ yếu của khuyết tật nứt vật đúc là do:
Ứng suất bên trong khi vật đúc đang còn nóng mà tiếp xúc với nguồn lạnh đột ngột sẽ gây ứng suất làm nứt vật đúc.
Do có giọt không đều giữa các vùng không đều giữa các vùng khác nhau trong vật đúc cả khi kết tinh và làm nguội theo nhiệt độc có nứt nóng và nứt nguội.
Khuyết tật vật đúc Nứt nóng:
Vật đúc nứt nóng sinh ra ở nhiệt độ cao. Do đó bên mặt vế nứt bị oxy hóa làm cho bề mặt không sạch. Loại nứt này sinh ra khi kết tinh.
Nguyên nhân: Do kim loại bị kìm hãm bởi đọ lún vủa khuôn và lõi kém. Những kim loại có độ kéo dài nhỏ ít bị nứt nóng.
Khuyết tật vật đúc Nứt nguội:
Nứt nguội xảy ra ở nhiệt độ thấp nên bề mặt nứt sạch do không bị oxy hóa.
Đây là dạng bất liên tục sinh ra do thiếu hụt của dòng kim loại lỏng khi gặp dòng kim loại lỏng khác, hay gặp kim loại rắn. Chẳng hạn như tình trạng bắn toé khi rót, gặp các vật cứng bên trong giá đỡ. Thông thường dạng này phát hiện nhờ kiểm tra bằng mắt. Trông chúng giống như một vết nứt có đường viền cong và nhẵn. Nếu nó chỉ có ở bề mặt thì được gọi là nếp ghép nguội.
Cách khắc phục khuyết tật nứt vật đúc
Về Kết cấu vật đúc: Thiết kế vật đúc cần đảm bảo chiều dày đồng đều hoặc sai lệnh trong phạm vi cho phép. Những chỗ giao nhau cần phải có góc lượn phù hợp.
Về công nghệ: Cần đảo đảm độ lún của khuôn lõi, bố trí hệ thống rót thích hợp. Xương lõi khuôn đặt sát bề mặt làm giảm tính lún.
Sửa chữa: Hàn sửa vết nứt
#4. Khuyết tật vật đúc Nhóm IV: Lỗ hổng trong vật đúc
Dạng Khuyết tật của vật đúc |
Nguyên nhân - Khắc phục |
Rỗ khí
|
Trong vật đúc tồn tại những không gian dạng hình cầu nhẵn bóng có chứa khí với kích thước khác nhau gọi là rỗ khí, rỗ khí làm mất khả năng liên tục của vật đúc làm giảm độ bền độ dẻo của vật đúc.
Nguyên nhân khiến vật đúc bị rỗ khí:
Do không không khí không thoát được, bị dồn nén phân bố và phân tán trong kim loại cho tới khi áp suất khí bằng áp suất kim loại.
Cách khắc phục khuyết tật vật đúc rỗ khí:
Biện pháp khắc phục khuyết tật này là giảm lượng khí sinh ra và rót kim loại lỏng vào khuôn, ngăn ngừa không cho nguồn tạo khí tiếp xúc với kim loại lỏng khi rót.
Cần đảm bảo: Vật liệu nấu sạch, khô. Rút ngắn thời gian nấu chảy, nhất là thời gian quá nhiệt. Khuôn và lõi cần thông khí tốt. Dặt đậu hơi đúng và hợp lý. Khử khí trước khi rót bằng cách thổi vào kim loại lỏng chất khí hòa tan có áp suất riêng nhỏ hơn. Tốt nhất nấu trong chân không.
|
Rỗ co
|
Những phần không gian nhỏ trong vật đúc không điền đầy kim loại, không chứa khí có hình dạng khác nhau không nhẵn bóng như rỗ khí. Tùy theo tính chất hợp kim đúc và kết cấu vật đúc mà rỗ co tập trung hay phân tán.
Nguyên nhân gây rỗ co vật đúc:
Chủ yếu do kết cấu không hợp lý. Bố trí hệ thống rót, đậu ngót không hợp lý lên không đón được hướng đông đặc.
Cách khắc phục:
Thiết kế lại vật đúc. Bố trí lại hệ thống rót đậu ngót.
|
#5. Khuyết tật vật đúc Nhóm V: Lẫn tạp chất
Đó là phần kim loại chứa lẫn các tạp chất cát xỉ, phi kim khác nguyên nhân chủ yếu là do lọc xỉ không tốt, không khử hết oxy khi nấu.
Nguyên nhân lẫn tạp chất:
Do lọc xỉ không tốt. Không khử hết oxi khi nấu. Nhiệt độ rót thấp. Độ bền kim loại kém. Hệ thống rót thiếu hợp lý.
Cách khắc phục khuyết tật vật đúc lẫn tạp chất:
Cải thiện việc lọc xỉ, chọn vật liệu phù hợp Khử hết oxi, bố trí lại hệ thống rót. Nâng nhiệt độ rót.
#6. Khuyết tật vật đúc Nhóm VI: Sai tổ chức của kim loại
Tổ chức kim loại có hình dáng, kích thước số lượng hạt kim loại không đúng theo yêu cầu. Những phần vật đúc thì nguội nhanh thì hạt nhỏ, độ cứng lớn khó gia công cắt gọt.
Nguyên nhân gây khuyết tật sai tổ chức kim loại:
Tốc độ nguội không đều. Khống chế nguội không hợp lý sẽ gây ra thiên tích về thành phần hóa học và tổ chức trong kim loại.
Cách khắc phục:
Tôi gia công hợp lý vật đúc để có tổ chức hạt đồng đều hơn. Tăng cơ lý tính cho vật đúc.
Hiệu chỉnh việc làm nguội cho phù hợp
#7. Khuyết tật vật đúc Nhóm VII: Sai thành phần hóa học và cơ tính.
Khuyết tật này tức là thành phần hóa học sai với yêu cầu do mẻ liệu tính toán sai. Điều này dẫn tới sai lệnh cơ tính hóa tính vật đúc.
Cách khắc phục:
Pha trộn nguyên liệu đúc chính xác phù hợp với vật đúc. Quá trình nấu hợp lý. Khuấy đều kim loại khi rót vào khuôn.
Trên đây là tất cả các dạng khuyết tật vật đúc kim loại. GOAT hy vọng thông tin này hữu ích cho bạn. Nếu vậy, hãy cho chúng mình một click thăm quan website tại đây nha: >> naphoga.vn <<
Cảm ơn và chúc bạn thật nhiều niềm vui!
Tổng hợp: Ban Biên Tập GOAT
Xem thêm:
>> 11 Bước Mô Tả Chi Tiết Quá Trình Đúc Gang Tạo Khuôn Bằng Cát
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI & DỊCH VỤ GOAT
Địa chỉ: Số nhà 23, Liền kề 3, KĐT Đại Thanh, Thanh Trì, TP. Hà Nội
Chuyên cung cấp Nắp hố ga, Song chắn rác, Song thoát nước và các thiết bị bằng gang đúc khuôn cát chất lượng cao.
Hotline: 0987.382.388 - Email: lienhegoat@gmail.com